Het is 1945 en het is steenkoud in het Poolse Auschwitz. Het Rode Leger trekt in de richting van het aldaar gevestigde nazi-concentratiekamp en vindt er naast vele duizenden uitgeputte en zieke gevangenen in de opslagplaatsen meer dan één miljoen schoenen en kleren en 7000 kg mensenhaar. Het klinkt allemaal afschuwelijk en dat wàs het ook! Bijna 70 jaar geleden is het al dat Auschwitz werd bevrijd, maar we mogen het nooit vergeten.
Mozart op een biljet van 5000 Oostenrijkse Shilling
1756: Geboortedag van het Oostenrijkse muzikale wonderkind Wolfgang Amadeus Mozart. Hij is één van de allerbelangrijkste componisten en zijn naam en faam houdt nog stevig stand in de 21ste eeuw. Hij speelde al op uitzonderlijk jonge leeftijd voortreffelijk viool, klavecimbel en orgel. Bovendien componeerde hij al in 1764 zijn eerste symfonieën van een een kwalitatief hoog niveau. zijn omvangrijke oeuvre bestaat uit verschillende missen en een fantastisch Requiem, meer dan 40 symfonieën, meerdere liederen en stukken voor strijkorkesten, pianosonates en meer dan 20 opera’s. Zijn bekendste composities zijn Le nozze di Figaro, Don Giovanni, Cosi fan tutte en Die Zauberflöte. Zijn werk wordt door het grote publiek wel gesmaakt, maar als componist was je in die tijd afhankelijk van de steun van een rijke edele om het te kunnen maken. Mozart’s leven wordt getekend door geldzorgen, hij raakt volledig uitgeput door het vele componeren en dirigeren en overlijdt op 5 december 1791. Zijn werk wordt gerekend tot de muziek van de ‘klassieke’ periode, maar binnen die traditie bracht hij toch nieuwe muzikale concepten aan en oefende hij een diepgaande invloed uit op zijn tijdgenoten en andere componisten na hem. Zijn leven werd verfilmd in 1984 door de regisseur Milos Forman, maar is deels fictioneel. (video)
1945: Het Rode Leger trekt de Poolse stad Auschwitz binnen en bevrijdt het nazi-concentratiekamp dat daar gevestigd is. Ze worden door de achtergelaten en compleet verzwakte gevangenen als helden onthaald. Medische eenheden van het Rode Kruis geven de eerste hulp en er worden twee veldhospitalen opgericht om de ergste nood te lenigen. Wat de bevrijders en hulpverleners er verder nog aantreffen, tart elke verbeelding : honderden vuile, uitgemergelde en bedlegerige patiënten in onbeschutte ziekenbarakken, compleet verwaarloosde en verzwakte gevangenen met holle ogen en geen sprankje hoop meer. Maar ook duizenden opgeslagen materialen zoals brillen, schoenen, handtassen, valiezen en andere persoonlijke bezittingen van de gevangenen. Meer dan 4500 gevangenen uit meer dan 20 landen werden in 3 à 4 maanden tijd opgeknapt en opnieuw op weg naar huis gezet door het Rode Kruis. Wie een relatief betere conditie had, trok al na enkele uren of dagen weg uit die plaats van terreur. Velen zouden niet meer herenigd worden met hun familie, anderen hadden zelfs geen idee wat er met hen was gebeurd. Over de hele wereld zal net dit concentratiekamp ‘model’ staan voor al de gruwel van de Holocaust : bijna 1,5 miljoen mensen vonden er de dood. Niet alleen joden, maar ook zigeuners en Jehova’s getuigen werden genadeloos vermoord door de Duitse vernietigingsmachine. De Duitsers hadden eind 1944 het kamp al verlaten, nadat ze hoorden van de opmars van het Rode Leger. Ze wilden hun hachje redden en vernietigden alle mogelijke papieren bewijs van de massamoord. Maar ze hebben uiteindelijk niet alle sporen kunnen uitwissen. Men weet dat er zo’n 8000 nazi’s hebben gewerkt in het kamp en daarvan waren er aan het eind van de oorlog nog 7000 in leven. Een paar honderd van de medewerkers zijn vervolgd geworden, maar niet altijd veroordeeld. De ‘grote vissen’ waren trouwens gaan vluchten. Grote baas Höss, die van mei 1940 tot november 1943 aan het hoofd stond van het kamp, werd in 1947 gevangen genomen, veroordeeld en terecht gesteld door ophanging. (video)
1972: De Amerikaanse gospel-zangeres Mahalia Jackson (1911-1962) overlijdt ten gevolge van een hartaanval op 60-jarige leeftijd. Ze begint haar carrière in het plaatselijk gospelkoor en na haar verhuis naar Chicago, probeert ze aan de kost te komen als zangeres in een gospelkwartet. In de periode 1930-1940 lukt dat aanvankelijk nog niet zo vlot. Haar grote doorbraak komt er pas in 1947 met het nummer I will move up a little higher. Ze wordt vanaf dan gevraagd voor optredens in concertzalen, op tv, en ook in films als St. Louis Blues. In 1959 mag ze zelfs aantreden in Het Witte Huis in Washington. Ook in Europa loopt het los voor Jackson en in 1961 wordt ze zelfs door paus Johannes XXIII ontvangen. Haar vliegangst maakt dat ze afziet van andere verre concertreizen. Haar grootste triomf dateert van 1963, wanneer ze optreedt voor 200.00 mensen bij het Lincoln Memorial in Washington, tijdens de grote demonstratie tegen discriminatie. Haar ‘We shall overcome’ zal de geschiedenis ingaan als haar beste performance ooit. In 1972, na haar overlijden, ontvangt ze postuum een Grammy-Lifetime Achievement Award. (video)
printispower.wordpress.com 